Ομιλία του Γιάννη Μιχ. Θεοδωράκη οικονομολόγου, επίτιμου Δ/ντή τελωνείου Χανίων, στην εκδήλωση του Συλλόγου Επιστημόνων Σελίνου, για τους πεσόντες Σελινιώτες του Αλβανικού μετώπου, στην Παλαιόχωρα την 28-10-2018.

Κύριε Δήμαρχε, Αιδεσιμώτατε, κύριοι εκρόσωποι Αρχών και Φορέων. Κυρίες και κύριοι.

Κατ' αρχήν θέλω να συγχαρώ τον Σύλλογο Επιστημόνων Σελίνου και τον Πρόεδρο, τον Λουκά Μπασιά, όπως και όλο το Δ.Σ. για την σημερινή εκδήλωση με αφορμή την Εθνική επέτειο, η οποία είναι αφιερωμένη στους νεκρούς Σελινιώτες του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου 40-41. Η συγκίνησή μου είναι μεγάλη γιατί ανάμεσα στους νεκρούς του Αλβανικού μετώπου είναι και ο θείος μου (αδελφός του πατέρα μου), Συνταγματάρχης Ιωάννης Γ. Θεοδωράκης. Είναι δε τιμή μου που έχω το όνομά του.

Τα στοιχεία του βιογραφικού του, που θα σας διαβάσω παρακάτω τα πήρα εκτός από την οικογένειά μας, από το ΓΕΣ, το Ιστορικό αρχείο Κρήτης, το Δήμο Καντάνου - Σελίνου, τα Δημοτικά σχολεία Παλαιόχωρας και Ροδοβανίου, τον Φιλοπροόδο Σύλλογο Ελύρου κ.ά. πηγές. Γεννήθηκε στη Μάζα Σελίνου το έτος 1888. Ήταν το πρώτο από τα 9 παιδιά της οικογένειας, 6 αγόρια και 3 κορίτσια. Η μόρφωσή του ήταν υψηλού επιπέδου για εκείνη την εποχή και όχι μόνο. Δημοδιδάσκαλος και τελειόφοιτος της Νομικής Σχολής Αθηνών. Υπήρξε από τα πρώτα μέλη του "Φιλοπροόδου Συλλόγου Ελύρου", του δεύτερου αρχαιότερου συλλόγου στην Κρήτη με έτος ίδρυσης το 1906 και έδρα το Ροδοβάνι. Επί Κρητικής Πολιτείας θα υπηρετήσει ως Δημοδιδάσκαλος για περίπου 4 χρόνια στα μεγαλύτερα τότε Δημοτικά σχολεία του Σελίνου, της Παλαιόχωρας και του Ροδοβανίου.

Το έτος 1912 θα ενταχθεί ως εθελοντής στο επίλεκτο Αντάρτικο σώμα του Αρχηγού Αριστείδη Κριάρη, παίρνοντας μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους. Πριν αναχωρήσει το Σώμα από τα Χανιά και συγκεκριμένα την 20η Οκτωβρίου 1912, υπογράφει μαζί με τους άλλους συμπολεμιστές του επιστολή - πρακτικό, απευθυνόμενη προς τον Αριστείδη Κριάρη που τον ανακηρύσσει Γενικό Αρχηγό. Στην τελευταία παράγραφο γράφει επί λέξη: «Αναγνωρίζομεν υμάς Γενικόν Αρχηγόν μας, δια την εις Ηπείρου ή Μακεδονίαν πολεμικήν εκστρατείαν μας, δηλούντες ταυτοχρόνως επί τω λόγω της τιμής μας ότι θέλομεν τηρήσει προς υμάς και προς εαυτούς στρατιωτικήν πειθαρχίαν».

Επιστρέφοντας από τους Βαλκανικούς Πολέμους έχει αποφασίσει να ακολουθήσει το Στρατιωτικό επάγγελμα. Δεν είναι τυχαίο. Η οικογένεια του είναι οικογένεια πολέμαρχων. Τα βιώματά του πολύ έντονα. Ο πατέρας του Γιώργος, είχε πάρει μέρος στις τελευταίες μάχες που έγιναν στο Σέλινο, εναντίον των Τούρκων (1896-1897). Μάχες στο Αποπηγάδι και Σταυρό της Καντάνου, όπως επίσης και στην επανάσταση του Θερίσου το 1905. Ο παππούς του Γιάννης, όπως αναφέρει στην Ιστορία της Κρήτης ο Ψιλάκης, ήταν οπλαρχηγός. Ο δε προπάππους του Θοδωρομανώλης είχε σκοτώσει το 1816 στο Απανωχώρι Σελίνου τον Ενετό εξομότη Εμίν Βέγερη, τύρανο του Σελίνου. Στις 12 Αυγούστου 1913 κατατάσσεται εθελοντής στο 1ο Σύνταγμα Πεζικού. Στις 24 Αυγούστου 1916 κατετάγη στον στρατό του κινήματος της Εθνικής Αμύνης. Παίρνει μέρος στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο. Την 25 Οκτωβρίου 1916 ονομάζεται έφεδρος Ανθυπολοχαγός.

Την 10η Μαΐου 1918 προάγεται σε Υπολοχαγό. Ορκίστηκε την 28-5-1918. Παίρνει μέρος στην Μικρασιατική εκστρατεία (1919-1922) ως Διοικητής Λόχου. Στη μάχη Ούτς Σεράϊ το έτος 1921 τραυματίζεται. Το έτος 1923 προάγεται σε Λοχαγό και το 1930 σε Ταγματάρχη. Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου θα υπηρετήσει σε διάφορες μονάδες στην Ελλάδα. Ανάμεσα σε αυτές ήταν και η Στρατιωτική Ιατρική ως εκπαιδευτής, τα έτη 1926-27 που τότε ήταν στην Αθήνα, στην 5η Μεραρχία Κρητών στα Χανιά, στη Δράμα σε μονάδα που πριν τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο είχε αναλάβει τα οχυρωματικά έργα στα σύνορα. Την 30-7-1940 προάγεται σε Αντισυνταγματάρχης. Η έναρξη του Ελληνο-Ιταλικού Πολέμου 1940-41 θα τον βρει στο 30ο Σ.Π. Παίρνει μέρος με την μονάδα του σε όλες τις νικηφόρες επιχειρήσεις του Ελληνικού στρατού εναντίον των Ιταλών.

Στην εαρινή επίθεση των Ιταλών εναντίον των Ελλήνων τον Μάρτιο του '41, τις επιχειρήσεις παρακολούθησε και ο ίδιος ο Μουσολίνι, ο οποίος είχε πετάξει με το προσωπικό του αεροπλάνο στην Αλβανία. Μετά δε την ήττα των Ιταλών και σε αυτή την επίθεση, ο Μουσολίνι θα βρίσει τους στρατηγούς του και θα φύγει εξοργισμένος για Ρώμη. Στις 6-4-41 οι Γερμανοί φασίστες, επιτίθενται στην Ελλάδα. Ο Συνταγματάρχης Θεοδωράκης ήταν από τους αξιωματικούς, που πίστευαν ακράδαντα ότι με τον ίδιο ηρωισμό και αυταπάρνηση που πολέμησαν εναντίον των Ιταλών φασιστών, έπρεπε να πολεμήσουν και εναντίον των Γερμανών φασιστών.

Δυστυχώς οι Δ/τές του Α,Β,Γ, Σώματος Στρατού κι ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων, πίεζαν επίμονα από την πρώτη στιγμή της επίθεσης για συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς. Παρέβησαν δε ανοικτά τις εντολές τόσο της Στρατιωτικής όσο και Πολιτικής Ηγεσίας για συνέχιση του αγώνα μέχρι εσχάτων. Ο Διοικητής του Γ' Σώματος στρατού, Γεώργιος Τσολάκογλου στις 20-4-1941 υπέγραψε συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς και έγινε ο πρώτος διορισμένος από τους Γερμανούς κατοχικός πρωθυπουργός.  Μέσα σε αυτό το κλίμα της ηττοπάθειας και του συμβιβασμού που είχαν σπείρει στο στράτευμα οι παραπάνω Δ/τές των 3 Σωμάτων Στρατού, ο Συνταγματάρχης Θεοδωράκης αγωνίζεται με όλες του τις δυνάμεις να εμψυχώσει και να τονώσει το κλονισμένο ηθικό τόσο των αξιωματικών, όσο και των στρατιωτών της Μονάδας του. Κατά την σύμπτυξη του Ελληνικού στρατού στην Αλβανία, σε μια συμπλοκή με τους Γερμανούς, τραυματίζεται και μεταφέρεται στο 1ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, όπου την 18-4-1941 αφήνει την τελευταία του πνοή. Ήταν παντρεμένος, χωρίς να έχει αποκτήσει παιδιά.

Υπήρξε ένας γενναίος, ηθικός και έντιμος αξιωματικός. Με απόφαση του ΥΕΘΑ την 5η Ιουνίου 1942 προάγεται επ’ ανδραγαθία στον βαθμό του Συνταγματάρχη. Την 25 Μαΐου 1993, με διαταγή του 1ου Ε.Γ. του ΓΕΣ, το στρατόπεδο στο Λαγό Διδυμοτείχου Ν. Έβρου, όπου στρατωνίζεται και το 30ο ΣΠ, σήμερα 30η Μ/Κ Ταξιαρχία, ονομάστηκε σε "Στρατόπεδο Συνταγματάρχου Π.Ζ. Θεοδωράκη Ιωάννη". Είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σύγχρονα στρατόπεδα της Ελλάδος εκτάσεως 5.500 στρεμμάτων στα σύνορα Ελλάδος - Βουλγαρίας - Τουρκίας. Στις 5-12-2015, με πρόσκληση του Διοικητή της Ταξιαρχίας, που υπηρέτησε ο θείος μου, επισκεφθήκαμε το στρατόπεδο, μαζί με τον ξάδελφο μου καρδιολόγο του Ωνάσειου Νοσοκομείου Γιώργο Θεοδωράκη. Ήταν μια συγκινητική τελετή. Με προσωπικά αντικείμενα και φωτογραφίες που κρατούσαμε έγινε μια μουσειακή προθήκη στο Διοικητήριο της Ταξιαρχίας.

Είχε τιμηθεί με τα παρακάτω παράσημα και μετάλλια:

1) Αργυρός Σταυρός του Τάγματος του Φοίνικα.

2) Χρυσό Αριστείο Ανδρείας. του απενεμήθη 3 φορές. 3) Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Α' τάξης.

4)  Μετάλλιο Ελληνοτουρκικού πολέμου.

5) Μετάλλιο Ελληνοβουλγαρικού πολέμου

6) Μετάλλιο Βορεοηπειρώτικου αγώνα (1914).

7) Διασυμμαχικό μετάλιο "Νίκης"

Στις 20 Μαΐου 1941 αρχίζει η Μάχη της Κρήτης. Ο Μανώλης Θεοδωράκης, αδελφός του Συνταγματάρχη είναι από τους πρώτους που παίρνει μέρος στην Μάχη του Γαλατά. Με το όπλο του πυροβολεί τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές. Ένας Λοχαγός των Γερμανών αλεξιπτωτιστών που τον έχει τραυματίσει ο θείος μου, πέφτοντας στο έδαφος πυροβολεί κι αυτός με το αυτόματο, και τον τραυματίζει σοβαρά. Ένας Γαλατιανός ο Αντώνης Φυντικάκης πιάνει μια πέτρα και πέφτει επάνω στον Γερμανό και τον σκοτώνει. Ο Μανώλης Θεοδωράκης μεταφέρεται στο Νοσοκομείο Χανίων και το βράδυ της 20ης Μαΐου του '41 πεθαίνει. Την σκηνή αυτή την είδε ο νεαρός τότε ζωγράφος Πέτρος Βλαχάκης, και μετά τον πόλεμο την αποτύπωσε σε καμβά. Είναι ο γνωστός πίνακας ζωγραφικής με τον Κρητικό που φοράει βράκα και στιβάνια, κρατάει μια πέτρα στο χέρι και χτυπά τον Γερμανό αλεξιπτωτιστή. Πίσω δεξιά και δίπλα στο όπλο του που ακόμα βγάζει καπνό είναι είναι πεσμένος ο Μανώλης Θεοδωράκης. Ο πρωτότυπος πίνακας βρίσκεται στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.